Azerbaycan Apşeron Yarımadası
Azerbaycan Apşeron Yarımadası, Azerbaycan Cumhuriyeti’ni Kafkas’ların göz bebeği yapan ve kıymetine kıymet katan bin bir özelliğinden biri de Apşeron yarımadasıdır. Hazar Denizi kıyısında ve içine doğru 60 km uzunluğunda bulunmaktadır. Güneybatı kıyısında Azerbaycan’ın başkenti Bakü’yü bulunduran bu yarımadanın büyüklüğü 1.025 km’yi bulmaktadır. Bugün daha çok yarımadanın kıta sahanlığında çıkarılan petrol uzun yıllardan beri ülkenin milli gelir kaynağıdır. Uygun iklimi, doğal koşulları, ılık ve berrak denizi, her kıyıda bulamayacağınız ama hep hayalini kurduğunuz ince kumlu plajları yazınızın gündüz ayrı, gece apayrı güzelliklerde geçirmenizi sağlamaktadır.
Azerbaycan’ın gözde mekanlarından olan Apşeron yarımadası, bir çok sebepten ötürü ziyaretçi akınına uğramaktadır. Apşeron yarımadasında bulunan ve tedavi amaçlı kullanılan çamuru ve şifalı suları da insanları kendine çekmektedir. Ayrıca yarımadada bulunan çocuk ve gençlik parklarının ülkedeki en yoğun kullanılan kampçı merkezleri olduğu bilinmektedir. Ülkenin en büyük kenti ve aynı zamanda başkenti olan Bakü’nün uydu şehirleri Sumgayıt ve Hırdalan bu yarımada üzerinde bulunmaktadır.
İçindekiler
Coğrafi Özellikleri
Abcheron Yarımadası 60 kilometre uzunluğunda ve 30 kilometre genişliğindedir. Yarımadanın doğu ucunda kum dili Chakh bulunur. Esas olarak Neojen ve antropojenik çökellerden oluşur. Yarımada aktif bir sismik bölge olarak kabul edilir (son deprem 2000 yılında meydana gelmiştir). Yüzey, eğimli yükseltilere ve çamur tepeciklerine sahip dalgalı bir ovaya sahiptir (Hazar kıyısında deniz seviyesinden 26 m aşağıda, batıda 310 m, ortalama yükseklik 50-165 m). Batıda 310 m yüksekliğe ulaşır). Abcheron Yarımadası’nın topografyası, drenajsız çöküntüler, çorak araziler ve tuz gölleri ile karakterize edilir, bir bataklık vardır.
Abşeron Yarımadası ve Hazar Denizi çevresindeki sular, 19. yüzyılın sonundan beri endüstriyel olarak kullanılan petrol ve gaz yatakları bakımından zengindir (Bakü’nün petrol ve gaz açısından zengin bölgeleri dahil). Ayrıca, kuyulardan petrol çıkarılması yüzyıllardır geliştirilmiştir.
Köppen sınıflamasına göre, yarımada ılıman bir yarı kurak BSk tipine sahiptir. Ocak ayında ortalama sıcaklık 3°C, Temmuz ayında ortalama sıcaklık 25°C’dir. Yıllık toplam yağış güneybatıda 140 mm, kuzeyde 250 mm’dir. Kışlar soğuk, baharlar ılık, yazlar kuru ve sıcak, sonbaharlar ise güneşlidir. Kuvvetli rüzgarlar sık görülür (Bakü-khazri’nin kuzeyinde, Kirawar’ın güneyinde). Bozkırlar ve yarı çöller tipiktir.
Ekonomik Önemi
Abcheron yarımadası, Azerbaycan’da petrol, gaz, petrol rafinerisinin geliştirildiği ve ekolojik sorunlara (ağır toprak bozulması, çeşitli petrol yüzeyi kirlenmesi vb.) yol açan bir sanayi bölgesidir.
Yarı kurak iklim nedeniyle tarım sulama gerektirir. Tarım bağcılık, kavun ve karpuz ile temsil edilmektedir. Koyun yetiştiriciliği oldukça gelişmiştir.
Hazar Denizi’nin batı kıyısında, Bakü yakınlarındaki sahil beldeleri (Surahani ve Chikhovo’da sıcak: 64-65 °C, mineral kaynakları, sahil hastaneleri); Mardakan, Buzovna, Bilgah, Zagulba, Pirchagui, Turkan Resorts’ta iklim deniz kenarı; Hemşirelik Çocuk Evleri, Yaz Kampları, Tatil Evleri.
Etnik Kompozisyon
Yarımadada Azeriler (%90), Ruslar (%6), birkaç Tatar (%2) ve Ukraynalılar (%1) yaşıyor. Yarımadanın kuzey kıyısı Sumgait şehridir (300.000’den fazla nüfuslu ve güney kıyısı 3 milyondan fazla nüfuslu Azerbaycan’ın başkenti Bakü’dür).
Merak Edilenler
Antik çağlardan beri, Abşeron yarımadası yerleşimi birçok tarihi eseri korumuştur: Nardaran köyünde yüksek bir kuleye sahip on dördüncü yüzyılın Nardaran kalesi, dairesel kale (1232) ve dikdörtgen kale (12. yüzyıl) Nardaran Köyü, Ateş Tapınağı “Ateshgah” (Surakhani köyünde xvii ve xviii yüzyıllar), Bakü’nün Ramana köyünde xiv yüzyıl orta kalesi ve ‘birçok antik anıt. Maldakan yakınlarında bir botanik bahçesi var. Abcheron yarımadasında, kökeni bilinmeyen megalitik bir yapı olan taş bir yol da var.
Yerleşim
Bakü, Bakü veya Abcheron köyleri olarak bilinen ve şehirle birlikte Bakü’nün aglomerasyonunu oluşturan düzinelerce köy (10 ila 15 km) ile çevrilidir. Birçoğunun uzun bir geçmişi var, diğerleri ise Sovyet dönemindeki işçi sınıfı yerleşimlerinden oluşuyor. Şu anda, 60’tan fazla var. 41. 1870: Emiracan, Ahmedli, Balacari, Balakhani, Bibi-Eybat, Bilgah, Bina, Binagadi, Buzovna, Nightingale, Hekmali, Govsani, Goradil, Guzdek, Darnagul, Djorat, Digah, Zabrat, Zira, Zikh, Gala, Kechla, Gobi, Kurdakhani, Mamedli, Mardakan, Massazir, Machtaga, Nardaran, Novkhani, Piraguchkul, Pirchagui, Ramana, Sabuntchi, Saray, Surakhani, Turkan, Fatmai, Khodjassan, Khirdalan, Chajassan.
Turistlerin İlgi Odağı
Azerbaycan yerli halkının yanı sıra, yakın uzak tüm ülkelerden akın akın turistlerin de yoğun ilgi gösterdiği Apşeron yarımadasının en büyük fanatikleri üniversite eğitimlerini Azerbaycan’da almayı tercih etmiş öğrenci topluluklarıdır. Bu genç gruplar tüm aktivitelerini bu yarımadanın sınırları içinde geçirmekte olup, hem doğanın hem de ülkenin onlara sunduğu yüzlerce olanaktan faydalanabildikleri gibi buranın da tadını çıkarmaktadırlar.