Azerbaycan Sinema

Azerbaycan’da üç binden fazla film çekilmiştir. Bunlardan üç yüz tanesi uzun metraj sinema filmi, yüzden fazlası kısa metraj sinema filmidir. Ayrıca yirmiden fazlası uzun metraj televizyon sinema filmi, otuzdan çoğu kısa metraj televizyon sinema filmi ve yirmi kadarı dizi, on tanesi ise uzun metraj müzikal, yüzden fazlası televizyon tiyatro oyunu, elli kadarı televizyon sinema-tiyatro oyunu, yüz kadarı çizgi film, yirmi kadarı televizyon çizgi film, elli tanesi kadarı uzun metraj belgesel, bin yüzden çoğu kısa metraj belgesel, yirmi kadarı uzun metraj televizyon belgeseli, altı yüzden fazlası ise kısa metraj televizyon belgeselidir.

Ayrıca Azerbaycan’ın bu sinema başarısı birçok ülkenin dikkatini çektiği gibi iki bin on bir Antalya Altın Portakal Ödüllerinde yer almıştır. İki bin altı tarihli Oleg Safaraliyev yönetmenliğindeki Elveda Güney Şehri, iki bin on bir tarihli Ilgar Najat yönetmenliğindeki Buta, iki bin on tarihli Samir Kerimoğlu yönetmenliğindeki Niyet, iki bin on bir tarihli Yaver Rzaev yönetmenliğindeki Kutsal Hayvan ve iki bin on tarihli Ilgar Safat yönetmenliğindeki Karakol filmi Altın Portakal’da boy gösteren filmlerdir.

Kinematoqrafiya – (Yunanca “kinem” – hareket ve figür – kelimelerin bir kombinasyonundan oluşur – yazmak, tanımlamak – hareket halinde tasvir etmek anlamına gelir) on dokuzuncu yüzyılda Fransa’da ortaya çıkmıştır. 28 Aralık 1895’te Lui ve Ogüst Lümyer kardeşler, Paris’te Boulevard Kaputsino’daki Grand-Cafe’de icat ettikleri ilk film standından kısa bir klip gösteriyorlardı. Aynı gün Dünya Sinemasının doğum günü olarak kabul edilir.
Fransa’daki ilk seanstan iki yıl sonra – 21 Haziran 1898, Bakü’de, Vasil-Vyatski tiyatro sirkinin bir parçası olarak, şehir üzüm bağlarında halka açık bir tur, Bakü’deki günlük yaşam hakkında, tren girer Tren istasyonu, sabah Bakü Caddesi’nde zaman kısa filmi oynandı. Bu gösteri bir test demosu olarak tasarlanmıştır. Aynı yılın 2 Ağustos’ta Bakü’de 25 yılı aşkın bir süredir yaşayan ve çalışan Bakü Bilimsel Fotoğraf Derneği’nin genel sekreteri, yayıncısı ve fotoğrafçısı Aleksandr Mihailoviç Mison, Bakü’deki biniş töreni olan Bibiheybet’teki jet ateşini fotoğrafladı. . Elahezret Buhara Emiri, Kafkas dansının belgesel kroniği ve İlişdin adlı bedi, bağımsız film klip gösterimleri düzenledi. Yukarıdaki kısa klip 1900 yılında Paris’teki Evrensel Sergide gösterildi ve orada saklandı. Bunlardan ikisi – Bibiheybetde Yağ Çeşmesi Ateşi ve Barahani Yağ Çeşmesi, 2001 yılında Fransız Film Arşivi’nden Azerbaycan’a nakledilmiştir. Aynı kısa klipler şu anda 35 mm plyonka ve video kasette saklanıyor ve film temelde tutuluyor. Bu tarihi olay nedeniyle Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev 2 Ağustos’u sinemacılar için profesyonel bir tatil – Azerbaycan Film Günü olarak ilan etti ve 18 Aralık 2000 tarihli bir kararname yayınladı.
1908’de profesyonel fotoğrafçı Grossman, Bakü’deki petrol madencilerinin yaşamları hakkında kısa filmler çekmeye başladı. Konu, operatörleri Bakü’ye gönderen Fransız stüdyolar Pate ve Gomon’un da dikkatini çekti. Şehirde çekilen filmler Rekor, Mikado, Ekspres, Fransuzski filmlerinde izleyiciye gösteriliyor.
Pirone kardeşler, 1915’te Bakü’de, 1916’da kendi adını taşıyan yazar İbrahim Bey Musabeyov’un Petrol ve Milyonlarca Hükümdarlık adlı öyküsünden, 1917’de de Üzeyir Hacıbeyli’nin aynı adlı operetinden, Arşın Mal Alan’ın kısa filminden yola çıkarak Filma Anonim Şirketi’ni kurdular. beddii filmi çekildi. Her iki film de Boris Svetlov tarafından yönetildi ve Grigory Lemberg tarafından yönetildi. Hepsi Peterbursk tarafından davet edildi.
Mayıs 1918’de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’nin ilanından sonra, yeni hükümet birçok kültürel ve siyasi reform gerçekleştirdi. Dış dünya ile olan diplomatik, kültürel ve ekonomik ilişkiler, dünya sinemasının ilk örneklerinin Bakü’ye getirilmesine ve halka açılmasına olanak sağlamıştır. Sonuç olarak, Bakü’deki görüntü yönetmenlerinin sayısı artmaya başladı. 1918’de Görüntü Yönetmenleri ve Tiyatro Görevlileri Komitesi’nde birleştiler. 28 Mayıs 1919’da Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti’nin kuruluş yıldönümüne adanmış bir kronik film çekildi. Ne yazık ki bu film Azerbaycan’da ekran yöneliminin ilk örneğidir ve henüz çağımıza ulaşmamıştır.
Azerbaycan’ın 1920 Nisan’ında Bolşevik birlikleri tarafından işgal edilmesinden ve Ulusal Hükümetin düşmesinden sonra, 4 Temmuz’da Devrim Konseyi Başkanı N. Nerimanov, film kurumlarının millileştirilmesine ilişkin bir kararname imzaladı.
Aynı yıl Bakü’de 11. Sovyet askeri geçit töreni, Doğu Halk Kongresi ve 26 Bakü siyasi komiserinin cenazesinin belgesel filmi çekildi.
1923 yılında Azerbaycan’da ilk profesyonel film stüdyosu kuruldu. 1925’ten itibaren film stüdyosu ana üretim alanı olarak kullanılmaya başlandı.
Filmstudio Azerbaycan Foto-Film İdaresi (AFFI) 1923-26, Azdövletfilm 1926-30, Azerfilm 1930-33, Azfilm 1933, Azdövlet üyesi 1934, Azerfilm 1935-40, 1941- 59. yılı ilan edildi. Bakufilmstudio ve 1961’den beri Cafer Capbarli adı altında Azerbaycan Film Stüdyosu adını aldı.
Abbas Mirza Şerifzad’ın 1926 tarihli filmi “Bismilla” Azerbaycan’da sinemanın ilk bağımsız çalışmasıydı ve Şerifzad ilk ulusal yönetmendi. 1925 yılında I. Savchenko, V. Pudovkin, A. Bek Nazarov, N. Şengelya ve diğer ünlü film yönetmenleri, devlet sinema kadrolarına yardım etmek üzere Bakü’ye davet edildi.
1936’da yönetmenler B. Pumpyanski ve V. Yeremeyevin, ünlü Azerbaycan film grubu, petrol tüccarı Piri Nuriyev ve çömlekçi Kudret Semetov’da konuştular. Böylece Çin’deki ilk eşzamanlı filmin temeli atılmış oldu.
Aynı yıl, ortak yapımı olan ülkemizin milli filmi Azerfilm le Mejrabpom’un komedisi “Beach of the Blue Sea”nin ilk sesli filmini çekti. Yönetmenler Boris Barnett ve Samet Meldanov’un yönettiği “Mavi Deniz” filmi, 1995 Kinovedcheskiye zametki dergisinin en etkili sinemacılar listesinde dünyanın en iyi on filmi arasında, ayrıca Fransa’dan Bernar Ayzenşitsin ve Rusya’dan Bernar Ayzenşitsin’e dahil edildi. Naum da Kleyman’ın listesinde.
“Mavi Deniz” filminin ikinci yönetmeni Samet Mardanov, Sergei Eizenstein’ın film laboratuvarında ve hatta Azerbaycan sinema tarihinde bir ilk olan SSCB Devlet Film Akademisi’nde eğitim gördü. Yüksek eğitimli bir yönetmen. Yönetmenin ilk bağımsız filmi olan “Köylü”, profesyonel düzeyde Çin ulusal filmlerinin en iyi örneklerinden biri olarak kabul ediliyor.
İkinci Dünya Savaşı sırasında iyi filmlerin üretimi azalsa da, Azerbaycanlı film yönetmenleri ve operatörleri her zaman ön plandaydı. Operatörler S. Bedelov, C. Mammadov, M. Mustafayev, A. Hasanov ve diğerleri tarafından Kaynama Noktası’ndan kısa belgeseller artık ekranda kronik çekimler için kullanılıyor. Savaşın başlangıcından itibaren, İran-Güney Azerbaycan’a giren Sovyet birliklerinin operatörleri, 7’sinde Tebriz’deki sakinlerin hayatını, Sovyet birliklerinin geçit törenini, demokrasi yanlısı hareketin ilerlemesini ve hareketin liderlerini izledi. Kasım 1942.
1945’te yönetmen Rıza Tahmasip Arşın, Ü. Hacıbeyli’nin aynı adlı operetinden yola çıkarak Mal Alan filmini çekti. Arşın Mal Alan, başlangıcından bu yana yurtiçinde ve yurtdışında en çok izlenen Azerbaycan filmidir. Rus sinemasının 100 ilinin sosyolojik bir araştırmasında, film önde gelen film uzmanları tarafından oybirliğiyle kabul edildi ve uzun yıllardır Sovyet ekranlarında gösterilen en güzel 100 film arasında altın listeye dahil edildi.1950’lerde Hint Film Haftası Bakü’de düzenlendi. Seyircilerin sinemalara akın ettiğini gören yönetmenler, Hint sinemasının unsurlarını filmlerine dahil etmeye başladılar. Müzikal komedi içeren zengin melodram, 50’lerin film yapımcılığından Hint sineması unsurları – Bahtiyar (yönetmen Letif Seferov 1955), Vizyon (yönetmen Tevfik Tagizade 1955), Böyle Olma, Bunu Al (1956), Sıcak Güneşin Altında (yönetmen Latif Seferov 1955) ) 1957), Üvey’in annesi (yönetmen Hebib İsmailov 1958) – galip geldi. Bu yıllar Azerbaycan sinemasının gelişme ivmesinin azaldığı yıllardı.
1960’ların ortalarında ve 1970’lerin başlarında durum değişti. Yönetmen ve senarist Hasan Seyidbeyli, Azerbaycan filmlerine (Telefon Kızı, Neden Sessizsin?) ve daha fazlasına yeni, düşünceli, çok hikayeli kahramanlar getiriyor. Aynı dönemde yapılan filmler arasında Basılmaz Tabur (yönetmen H. Seyydidzade, 1965), Güzel Değilim (yönetmen T. Tağızade, 1968), Çocukluğun Son Gecesi (Yönetmen A. Babayev, 1968) , güney kentinde (yönetmen E. Kuliyev 1969), hocamız Cebiş (H. Seyidbeyli 1969), Şerikli Ekmek (yönetmen Ş.Mahmudbeyov 1969), yedi oğul istiyorum (yönetmen T.Tagizade 1970) – Italian New Reality Etkisi izm duyulmaya başlandı.
Hem 1970’ler hem de Azerbaycan sinemasında ilk film operasının kuruluşu anılır. 1970 yılında yönetmen Vladimir Görek C. Capbarlı’nın aynı adlı oyunu ve besteci F. Emirov’un aynı adlı operasının temalarından yola çıkarak Sevil film operasını yaptı.
1970’lerin sonlarında ve 1980’lerde, Sovyetler Birliği genelinde ulusal düzeyde yolsuzlukla mücadelenin yanı sıra açık kapı politikası da filmde tekrar gösteriliyor. Bu yıllarda üretilen filmler arasında (Soruşturma (yönetmen R.Ocagov 1979) bilmek istiyorum (yönetmen O. Mirgasimov 1980), dertli aşkı (yönetmen Z.Abbasov 1980), gözlerindeki şeytan (yönetmen O. Mirgasimov 1987) ) ) ) öncelikle sosyal konulara odaklanır – toplumda memurların sınıflandırılması, rüşvet ve yolsuzluk gibi günümüz sorunlarına yer ayrılmıştır.
Yirmi birinci yüzyılın gelişi, esas olarak Azerbaycan’daki bağımsız film stüdyolarının sayısı azaldıkça, filmlerden özel fonların çekilmesi olarak hatırlanıyor. Öyle ki 2000’li yıllarda devlet giderek filmlerin ana finansman kaynağı haline geldi ve yapımı kendi denetimine aldı. Bu yıllar aynı zamanda yeni nesil ulusal filmlerin gelişiyle de karakterize edilir. Dünya sinemasının gelişimini yakından takip eden bu nesil, hem görsel hem de dramatik olarak ulusal sınırları aşan filmler yaratmaya çalışıyor. Geçtiğimiz yıllarda çekilen filmler arasında uzun metrajlı Brady filmi Asif Rüstemov’un Ev’i, Ali İsa Capbarov’un Düğümü, Elçin Musaoğlu’nun 40. Kapısı, Şamil Necefzade’nin Kale’si, Cengiz Resulzade’nin Kuklaları Rotterdam, Montreal ve Tebriz’de yer aldı. Uluslararası Film festivali yayınlandı ve başarılı oldu.

Azerbaycan’da Çekilen İlk Film

Azerbaycan’ın TEAS ve TEAS TV’ye ek olarak çok sayıda ödül kazanan Mistik Muğam Müziği Montana’da adlı filmi yüzlerce kişiyi Azeri müziğinin ritmi ve ezgisiyle tanıştırmakla birlikte kendine hayran bıraktı. Azerbaycan’da çekilen ilk film olarak kabul görülen Petrol Fıskiyesi bin sekiz yüz doksan sekizde çekilmiştir.